Sunday 26 July 2015

Dwi'n Nol. Wel, falle.

Wel, nid yw hyn hawdd i sgwennu. (Ie, oce, pwynt teg - nid yw unrhywbeth yn Gymraeg hawdd i sgwennu i fi). Mae'n posib eich bod chi'n gweld dwi wedi bod yn dawel iawn yn 2015. Ar Twitter ac ar fy mlog. Mae'n gywir i ddweud mod i'n wedi colli tipyn bach o gymhelliant ers Mis Ionawr. Mae fy mywyd bersonol (wel, fy mhriodas rili) wedi mynd reit lawr y shitter. Roedd misoedd rhwng Ebrill a Mehefin yn gwaethaf, ond, nawr mae'n disgwyl fel stwff dechrau i gael gwell.

Yn anfoddus mae hyn wedi cael effaith negatif ar Cymraeg yn ein tŷ. Neu, falle roedd fy overwhelming desire i siarad yr iaith gyda Iwan un o'r problemau. Ond, credu fi, roedd lot o broblemau yn fwy bwysig na Chymraeg neu Saesneg.

(* Mae'n bwysig iawn deall bod post natal depression seriys gyda fy ngwraig)

Wnaeth fy ngwraig dechrau resent Iwan a fi gwylio stwff fel Cyw yn y bore a siarad gyda'n gilydd yn Gymraeg.  Dwi'n dal yn gwneud oce. Stwff wedi aros yn fy mhen. Ond Iwan, wel mae'n stori wahanol. Mae e'n clyfar. Mae e'n wrth ei fodd siarad. Mae Saesneg ym mhob man, felly bydd e'n dewis Saesneg.

Mae fy ngwraig a fi wedi gwneud lot o siarad. Wastad yn Saesneg. Pryd Iwan mynd i nursery bydd e'n clywed dim ond Saesneg. Mae ei ffrindiau siarad Saesneg. Ei deulu siarad Saesneg. Ac wedyn, dyma fi, trio i siarad Cymraeg. Fighting yn erbyn llanw overwhelming o Saesneg. A fy ngwraig wedi cymryd teledu bant o fi, felly nawr, ei deledu siarad Saesneg hefyd.

Wna i ddal ati ond, falle dwi wedi dysgu rhywbeth yma. Trio magu eich plant i siarad 2 iaith yw anodd am rhieni (yn enwedig pan 1 yn unig siarad yr ail iaith.)

1. I'r rhiant dwyieithog -  mae'n bwysig sylweddoli bod, weithiau, eich cymar teimlo left out. I ddechrau falle mae nhw'n wrth eu bodd clywed eu blant siarad 2 iaith, ond, pryd eu blant dechrau siarad sgwrs yn yr ail iaith mae'n anodd iddyn nhw.

2. I'r rhiant uniaith - mae'n bwysig i gofio mae'n amhosib i wneud hyn heb eich cefnogaeth. (Yn enwedig pan eu bod nhw'n byw mewn gwlad gyda dominant language fel Saesneg.) Amhosib.   Eich cymar angen eich cefnogaeth. Eich plant angen eich cefnogaeth. Ie, mae'n galed, ond mae'n cyfle i rhoi rhywbeth arbenning i eich plant.

Wel, mae'n Gorffenaf 26 heno. Dwi'n mynd ailddechrau gwersau nos fory. Gobeithio bydd popeth yn iawn..

Friday 6 February 2015

16-21

Oce. Cymru wedi colli i Loegr.

Wna i ddim yn defnyddio fy mlog i siarad am y gem. Digon o rygbi 'da fi ar waith, ond ers dechrau dysgu'r iaith fy nheimladau i ganlyniadau tim genedlaethol wedi newid.

Cyn 2012 'o'n i'n crac iawn os Cymru colli. Ac yn enwedig os wnaeth Cymru colli i Loegr. Heno, dwi'n siomedig. Siomedig ar ol gwylio Cymru chwarae rwtsh.  Ond, jyst siomedig. Dim yn grac.

Pam?

Wel, a:) Roedd Lloegr y tim well ar y nos, felly chwarae teg iddyn nhw, ond

b) Cyn dechrau Cymraeg, wnes i ddefnyddio chwaraeon fel modd i ddangos o'n i'n Cymro.. Dwi ddim yn Gymro rili, hanner o fy ngwaed yw Saes. (Dwi wedi byth yn teimlo fel Saeson, ond mae'n ffaith.)  Felly, pryd oedd Cymru yn golli teimlais i gutted achos oedd chwareon yr unig modd roedd posib i fi i fod Cymro.

Nawr, dwi'n derbyn canlyniadau siomedig yn fwy hawdd. Pam. Fel siaradwr Cymraeg (ie, oce, falle dim cweit, ond, digon agos) dwi ddim yn gweld canlyniadau o dimau genedlaethol yn yr un modd. Nid yw chwaraeon yn mor bwysig yn y grand scheme of things/

Wedodd ffrindiau (Cymraes) i fi heno: "Stop being so mature about this!"

Roedd ymateb o fi: " I want Wales to be a strong nation, in sport yes, but in general. Part of that means we need to get over the obsession with the English."

Dwi'n moyn gweld Cymru fel gwlad annibynnol, hyderus a chryf. Pan bydd hyn yn digwydd bydd y Saeson ein ffrindiau agosaf.  Nid yw guro Lloegr ar rygbi (neu pel-droed) popeth. Nes pawb yng Nghymru deall hyn bydd ein gwlad byth yn symud ymlaen. Ddylai Cymru ddim yn rely ar canlyniadau chwareon i ddangos ein cryfder.

Wna i dderbyn unrhyw canlyniad os Cymru cerdded ar y gae fel gwlad o statws cyfartal.   .

Sunday 18 January 2015

Crio Fel Babi Achos o Gymraeg!

Pryd wnes i wneud penderfyniad dysgu Cymraeg, wnes i wybod bydde i'n gwneud rhai o pethe.

Fel -   teimlo grêt os gallu gyda fi gwneud unrhywbeth yn gywir.
      -  neu, swnio fel twat.
      -  neu, cael dyddiau pryd popeth teimlo yn hawdd.
      - neu, cael dyddiau fel popeth yn amhosib.

Wnes i fyth yn meddwl bod dysgu'r iaith bydde gwneud i fi crio.

Ond heddiw, wnes i grio fel babi achos o Gymraeg. A dyma pham:

Wnaethon ni'n mynd i barti penblwydd o fy nain heddiw. (Mae hi'n 97 oed fory, chwarae teg!). Roedd fy nheulu i gyd yno ar tŷ Nain.
Iwan (canol) ac ei gefndryd Rhys a Rowan ar tŷ nain

Mewn ystafell cefn, roedd Iwan, fi a fy nhad siarad. O'n i'n siarad am sut mae Iwan gwneud gwych gyda ei Gymraeg. Roedd sosbannau ar shilff ben tân. Wnaeth fy nhadcu gwneud nhw yn y 1940au. (Roedd e'n o Sir Gâr, a chefnogwr Llanelli).

Wedais i "Pa lliw yw y sosban Iwan?"
"Gold"
" Oce, beth yw gold yn Gymraeg?"
"Aur"

Ar y wyneb, mae'n sgwrs diflas iawn. Dim ond sgwrs am lliwiau bod debyg iawn i sgwrsiau gyda phlant ym mhob man. 2 awr ar ol, o'n i'n eistedd yn fy ystafell fyw crio.

Wnaeth fy nhadcu marw yn 1977. Cyn o'n i'n geni. Wnes i fyth yn nabod fy nhadcu. Roedd e'n siaradwr Cymraeg iaith cyntaf ac wnaeth e eistedd mewn ei ystafell cefn. Wastad. Roedd "front room for best". Nawr fy Nain defnyddio y ystafell ffrynt. Wnes i sylweddoli bod dim berson wedi siarad Cymraeg yn y stafell yma ers 1977.

Dwi ddim yn gwybod am nefoed . Sai'n gwybod os Tadcu gallu gweld neu chlywed Iwan a fi. (Dwi'n siwr os mae fe'n gallu clywed ei fod e'n banging ei ben yn erbyn wal fel dwi'n gwneud pob camgymeriad yn y llyfr)

Wnes i fyth yn nabod fy Nhadcu, ond wnes i deimlo mor agos iddo fe heddiw. Ac mae hynny'n pam mae iaith gwneud i fi crio fel babi.

Wednesday 14 January 2015

Effaith o 2 ieithoedd ar ol 29 mis.

Welodd Iwan y Health Visitor heddiw am ei gyfarfod datblygiad,  Wnaeth e yn dda iawn. Above average ym mhopeth. Felly o'n i'n gofyn fy hun pam? Mae'n simplistic dweud mae'n achos o Gymraeg, ond dwi'n siwr bod Cymraeg wedi cael effaith positif ar ei ddatblygiad.

Pryd oedd e'n gwneud ei lliwiau, wnaeth e newid i Gymraeg hefyd. Dim rhesymau, jyst achos mae fe'n gallu wneud e! Mae fe'n gwybod ei fod e'n siarad dwy iaith. Mae e'n dechrau sylweddoli bod lot o blant arall ddim yn siarad 2 iaith hefyd.

Wnaethon ni'n gwneud penderfyniad trio siarad 2 ieithoedd wrtho fe o'r dydd cyntaf o'i fywyd. Roedd y peth cyntaf wedais i wrtho fe yn Gymraeg. Wnaethon ni'n darllen lot o stwff amdano fe cyn gwneud penderfyniad.  Dwi'n gallu dweud nawr, ar ol 2 mlynedd, roedd 1 o'r penderfyniadau gorau mae'n posib gwneud.

Roedd un problem. Roedd y ddwy o ni siaradwyr Saesneg yn unig. Wnes i ddechrau dysgu Cymraeg ym Mis Mehefin 2012, roedd Iwan born ym Mis Awst 2012.  O'n i'n hollol crap. (Dwi'n dal yn crap nawr.) Wnes i feddwl (yn fwy na unwaith) bod falle o'n i'n holding back ei ddatblygiad achos o'n i'n rwtsh, ond, emphatically, nid yw hyn yn wir.

Mae ei Saesneg yn gryf. Cryf iawn.  Bydd Saesneg ei iaith cyntaf, ond siarad ail iaith dim yn gael effaith negatif ar ei iaith cyntaf. Mae fe'n gallu deall bod 2 enwau gyda stwff. Mae'n syml iawn yn ei ben! Nid yw ei fam a thad yn glyfar iawn. Oce, dy'n ni ddim yn dwp, ond, os ni'n gallu magu plant fel hyn, unrhyw un gallu gwneud e!

Wna i dweud i unrhyw un sy'n cael babi. Beth am trio 2 ieithoedd. Bydd yr ail iaith gwneud dim ond helpu yr iaith cyntaf.  Clywed eich plant dweud rhywbeth fel "there's 4 frogs" yw gwych. Bydd clywed "there's a frog Mummy, broga dadi" neu "Mynd o dan y bont - Mummy says bridge" yn chwythu eich meddwl!

Thursday 8 January 2015

Treiglad Cyntaf Iwan

Dwi'n meddwl bod pob rhieni dathlu pryd eu plentyn gwneud rhywbeth i'r tro cyntaf.

Felly, heddiw o'n i'n dathlu. Wnaeth Iwan gwneud ei treiglad yn gywir cyntaf heddiw.

 "Mae James yn goch" yw'r brawddeg wnai i fyth yn anghofio.

"Beth wedaist ti? Mae James yn coch?"

"Yn goch Dadi"

Wnaeth Tomos y Tanc helpu fi dysgu Saesneg pryd o'n i'n iau, mae fe'n fy helpu fi a fy mab dysgu Cymraeg nawr.


Mae popeth yn mor hawdd iddo fe. Dyw e ddim yn deall pam mod i'n gwneud yr iaith swnio mor anodd!