16-21

Oce. Cymru wedi colli i Loegr.

Wna i ddim yn defnyddio fy mlog i siarad am y gem. Digon o rygbi 'da fi ar waith, ond ers dechrau dysgu'r iaith fy nheimladau i ganlyniadau tim genedlaethol wedi newid.

Cyn 2012 'o'n i'n crac iawn os Cymru colli. Ac yn enwedig os wnaeth Cymru colli i Loegr. Heno, dwi'n siomedig. Siomedig ar ol gwylio Cymru chwarae rwtsh.  Ond, jyst siomedig. Dim yn grac.

Pam?

Wel, a:) Roedd Lloegr y tim well ar y nos, felly chwarae teg iddyn nhw, ond

b) Cyn dechrau Cymraeg, wnes i ddefnyddio chwaraeon fel modd i ddangos o'n i'n Cymro.. Dwi ddim yn Gymro rili, hanner o fy ngwaed yw Saes. (Dwi wedi byth yn teimlo fel Saeson, ond mae'n ffaith.)  Felly, pryd oedd Cymru yn golli teimlais i gutted achos oedd chwareon yr unig modd roedd posib i fi i fod Cymro.

Nawr, dwi'n derbyn canlyniadau siomedig yn fwy hawdd. Pam. Fel siaradwr Cymraeg (ie, oce, falle dim cweit, ond, digon agos) dwi ddim yn gweld canlyniadau o dimau genedlaethol yn yr un modd. Nid yw chwaraeon yn mor bwysig yn y grand scheme of things/

Wedodd ffrindiau (Cymraes) i fi heno: "Stop being so mature about this!"

Roedd ymateb o fi: " I want Wales to be a strong nation, in sport yes, but in general. Part of that means we need to get over the obsession with the English."

Dwi'n moyn gweld Cymru fel gwlad annibynnol, hyderus a chryf. Pan bydd hyn yn digwydd bydd y Saeson ein ffrindiau agosaf.  Nid yw guro Lloegr ar rygbi (neu pel-droed) popeth. Nes pawb yng Nghymru deall hyn bydd ein gwlad byth yn symud ymlaen. Ddylai Cymru ddim yn rely ar canlyniadau chwareon i ddangos ein cryfder.

Wna i dderbyn unrhyw canlyniad os Cymru cerdded ar y gae fel gwlad o statws cyfartal.   .

Crio Fel Babi Achos o Gymraeg!

Pryd wnes i wneud penderfyniad dysgu Cymraeg, wnes i wybod bydde i'n gwneud rhai o pethe.

Fel -   teimlo grêt os gallu gyda fi gwneud unrhywbeth yn gywir.
      -  neu, swnio fel twat.
      -  neu, cael dyddiau pryd popeth teimlo yn hawdd.
      - neu, cael dyddiau fel popeth yn amhosib.

Wnes i fyth yn meddwl bod dysgu'r iaith bydde gwneud i fi crio.

Ond heddiw, wnes i grio fel babi achos o Gymraeg. A dyma pham:

Wnaethon ni'n mynd i barti penblwydd o fy nain heddiw. (Mae hi'n 97 oed fory, chwarae teg!). Roedd fy nheulu i gyd yno ar tŷ Nain.

Iwan (canol) ac ei gefndryd Rhys a Rowan ar tŷ nain

Mewn ystafell cefn, roedd Iwan, fi a fy nhad siarad. O'n i'n siarad am sut mae Iwan gwneud gwych gyda ei Gymraeg. Roedd sosbannau ar shilff ben tân. Wnaeth fy nhadcu gwneud nhw yn y 1940au. (Roedd e'n o Sir Gâr, a chefnogwr Llanelli).

Wedais i "Pa lliw yw y sosban Iwan?"
"Gold"
" Oce, beth yw gold yn Gymraeg?"
"Aur"

Ar y wyneb, mae'n sgwrs diflas iawn. Dim ond sgwrs am lliwiau bod debyg iawn i sgwrsiau gyda phlant ym mhob man. 2 awr ar ol, o'n i'n eistedd yn fy ystafell fyw crio.

Wnaeth fy nhadcu marw yn 1977. Cyn o'n i'n geni. Wnes i fyth yn nabod fy nhadcu. Roedd e'n siaradwr Cymraeg iaith cyntaf ac wnaeth e eistedd mewn ei ystafell cefn. Wastad. Roedd "front room for best". Nawr fy Nain defnyddio y ystafell ffrynt. Wnes i sylweddoli bod dim berson wedi siarad Cymraeg yn y stafell yma ers 1977.

Dwi ddim yn gwybod am nefoed . Sai'n gwybod os Tadcu gallu gweld neu chlywed Iwan a fi. (Dwi'n siwr os mae fe'n gallu clywed ei fod e'n banging ei ben yn erbyn wal fel dwi'n gwneud pob camgymeriad yn y llyfr)

Wnes i fyth yn nabod fy Nhadcu, ond wnes i deimlo mor agos iddo fe heddiw. Ac mae hynny'n pam mae iaith gwneud i fi crio fel babi.

Effaith o 2 ieithoedd ar ol 29 mis.

Welodd Iwan y Health Visitor heddiw am ei gyfarfod datblygiad,  Wnaeth e yn dda iawn. Above average ym mhopeth. Felly o'n i'n gofyn fy hun pam? Mae'n simplistic dweud mae'n achos o Gymraeg, ond dwi'n siwr bod Cymraeg wedi cael effaith positif ar ei ddatblygiad.

Pryd oedd e'n gwneud ei lliwiau, wnaeth e newid i Gymraeg hefyd. Dim rhesymau, jyst achos mae fe'n gallu wneud e! Mae fe'n gwybod ei fod e'n siarad dwy iaith. Mae e'n dechrau sylweddoli bod lot o blant arall ddim yn siarad 2 iaith hefyd.

Wnaethon ni'n gwneud penderfyniad trio siarad 2 ieithoedd wrtho fe o'r dydd cyntaf o'i fywyd. Roedd y peth cyntaf wedais i wrtho fe yn Gymraeg. Wnaethon ni'n darllen lot o stwff amdano fe cyn gwneud penderfyniad.  Dwi'n gallu dweud nawr, ar ol 2 mlynedd, roedd 1 o'r penderfyniadau gorau mae'n posib gwneud.

Roedd un problem. Roedd y ddwy o ni siaradwyr Saesneg yn unig. Wnes i ddechrau dysgu Cymraeg ym Mis Mehefin 2012, roedd Iwan born ym Mis Awst 2012.  O'n i'n hollol crap. (Dwi'n dal yn crap nawr.) Wnes i feddwl (yn fwy na unwaith) bod falle o'n i'n holding back ei ddatblygiad achos o'n i'n rwtsh, ond, emphatically, nid yw hyn yn wir.

Mae ei Saesneg yn gryf. Cryf iawn.  Bydd Saesneg ei iaith cyntaf, ond siarad ail iaith dim yn gael effaith negatif ar ei iaith cyntaf. Mae fe'n gallu deall bod 2 enwau gyda stwff. Mae'n syml iawn yn ei ben! Nid yw ei fam a thad yn glyfar iawn. Oce, dy'n ni ddim yn dwp, ond, os ni'n gallu magu plant fel hyn, unrhyw un gallu gwneud e!

Wna i dweud i unrhyw un sy'n cael babi. Beth am trio 2 ieithoedd. Bydd yr ail iaith gwneud dim ond helpu yr iaith cyntaf.  Clywed eich plant dweud rhywbeth fel "there's 4 frogs" yw gwych. Bydd clywed "there's a frog Mummy, broga dadi" neu "Mynd o dan y bont - Mummy says bridge" yn chwythu eich meddwl!

Treiglad Cyntaf Iwan

Dwi'n meddwl bod pob rhieni dathlu pryd eu plentyn gwneud rhywbeth i'r tro cyntaf.

Felly, heddiw o'n i'n dathlu. Wnaeth Iwan gwneud ei treiglad yn gywir cyntaf heddiw.

 "Mae James yn goch" yw'r brawddeg wnai i fyth yn anghofio.

"Beth wedaist ti? Mae James yn coch?"

"Yn goch Dadi"

Wnaeth Tomos y Tanc helpu fi dysgu Saesneg pryd o'n i'n iau, mae fe'n fy helpu fi a fy mab dysgu Cymraeg nawr.


Mae popeth yn mor hawdd iddo fe. Dyw e ddim yn deall pam mod i'n gwneud yr iaith swnio mor anodd!

Stwff bod dal yn dryslyd i fi

Gwylio fy mab dysgu sut i siarad yn diddorol iawn i fi. Mae plant yn lot gwell dysgu na oedolion achos so nhw'n cwestiwn unrhywbeth.

Bydd Iwan dweud "count Mummy, cyfri Dadi" neu "The car's red Mummy, car yn goch Dadi"  heb gofyn pam mae'n wahanol. Fel oedolion mae'n mwy anodd gwneud hyn. Rydyn ni'n cwestiwn popeth. "Pam yw hwn?"

Wnes i wneud penderfyniad trio dysgu fel plentyn. Jyst gwrando a copy. Fel mae'n digwydd, mae rhai o pethe bod pobl meddwl amhosib (treigladau) yn fwy hawdd y ffordd yma. Dwi ddim yn deall wastad pam dwi'n newid c - g, neu c - ch ond pawb arall gwneud e, felly bydda i'n hefyd. Dwi'n meddwl mod i'n ocê gyda threigladau, a gwell na os o'n i'n eistedd yn ystafell class dysgu bwrdd treigladau. ( mutation table??)

Ond, er mod i'n trio dysgu heb meddwl amdano fe, mae'n 2/3 pethe gwneud dim sense i fi. Dim sense o gwbl, ac sai'n gweld yr atebion ar google, felly, dwi'n gofyn i chi gyd!

1 - 10 munud.
      Pam yw Deg munud DENG munud weithiau? Dwi'n clywed hyn ar Radio Cymru neu S4C, ond sai'n deall pryd dweud deg a phryd deng.

2. - i, am, dros, ar gyfer - for (Mwy dryslyd na unrhyw treiglad i fi!)
      Dwi'n gwybod taw Saesneg sydd ar fai achos 1 gair (for) defnyddio llawer ffordd wahanol, ond dim cliw 'da fi pryd dweud i, neu am, neu dros neu ar gyfer... Dwi'n clywed dros pryd mod i'n gwrando chwaraeon. "Cais dros Gymru." Ond, fel arfer, dwi'n jyst defnyddio 'i'.

3 - gwrywaidd / benywaidd
     Bydda i'n trio fy nghorau ond mae'n blydi anodd iawn fel siaradwr Saesneg! Un peth bod gwneud i fi crafu fy mhen - Pam yw pwyntiau yn rygbi gwrywaidd ond goliau yn pel-droed fenywaidd. PAM? Mae hyn gwneud llai sense i fi na Physics!!! Sut mae'n posib i rygbi a phel-droed i fod yn wahanol. Mae dwy chwaraeon dod mas o'r 1 gem nol yn y ganrif 19ed....

4 - Mae pawb yn dweud bod Cymraeg yn 'phonetic', ond dwi'n dweud stwff unphonetically yn llwyr. Fel bwyta a bwyd (bitta a boyd yn swn Saesneg). Pa un yn gywir?

4 - cyfri - Dwi'n gallu get by defnyddio "un deg un, un deg dau etc" achos dyw  dau ar bymtheg neu deunaw byth yn mynd i aros yn fy mhen!

Diolch i unrhyw un sy'n gallu helpu...!

Pethau Bychain

Mae pethau bychain yn bwysig iawn i fi. Y pethau bychain mod i'n gwneud heb meddwl.
Dwi ddim yn cymryd amser hir gwneud dadansoddi o fy nhysgu, ond weithiau dwi'n gwneud rhywbeth sy'n gwneud i fi sylweddoli mod i'n symud ymlaen.

Pryd dwi'n hala e-bost gwaith i unrhyw un yng Nghymru wna i trio sgwennu yn 2 iaith. Cymraeg yn gyntaf os dwi'n gwybod y darllenwr siarad, neu Saesneg yn gyntaf os dwi ddim yn gwybod.

Fel arfer wna i ddweud rhywbeth fel "Dwi'n dysgu'r iaith" yn y frawddeg cyntaf. Mae'n rhywbeth fel security net. Rhywbeth fel warning o'r gramadeg ofnadwy bod mynd i ddilyn mewn y e-bost.

Heddiw, o'n i'n sgwennu e-bost hir iawn i rhywun... Os mod i'n onest, roedd dim siawns o fi trio sgwennu yn Gymraeg rhywbeth oedd cymryd 60 munud sgwennu yn Saesneg. Felly, ar y ddiwedd, wnes i ddweud
'er mod i'n sgwennu yn Saesneg, wna i hapus ymateb yn Gymraeg hefyd."

Wnes i press y botwm a hala y neges i mewn cyberspace. Panic. "O shit, wnes i ddim yn dweud mod i'n dysgwr."  Wedyn, o'n i'n sylweddoli oedd hyn rhywbeth da. Falle dwi'n dechrau meddwl o fy hun llai o'r dysgwr. Falle wna i ddechrau sgwennu Cymraeg yn gyntaf pob e-bost nawr.

Neu, falle wnes i anghofio a dwi'n jyst siarad bolycs.

Blog Swyddle

Ro'n i'n gofyn gan gwefan Swyddle.com i rhoi fy marn i am defnyddio social media fel dysgwr. Wrth cwrs o'n i'n hapus i wneud e, felly, dyna ni! Pwy wyt ti? “Dave ydw i. Dwi’n 35 mlwydd oed ac yn byw yng Nghaerloyw gyda fy ngwraig a fy mab. Dwi’n gweithio dros Glwb Rygbi Caerwrangon. Wnes i ddechrau dysgu’r iaith yn Haf 2012.” “ Be yw dy rheswm am ddysgu Cymraeg? “Mae 3 rheswm gyda fi. 1) Gwnaethom ni benderfyniad i rhoi 2 iaith i’n mab achos ry’n ni’n credu bydd hyn yn ei helpu yn ei fywyd. O’n i’n ofnadwy ar ieithoedd yn yr ysgol, felly roedd yn rhaid ifi ddewis yr unig iaith ro’n i moyn siarad – Cymraeg. 2) roedd tadcu yn siaradwr Cymraeg iaith gyntaf, ond wnaeth e ddim dysgu fy nhad sut i siarad achos ” it will only hold you back.” Dwi’n meddwl wnaeth e wneud camgymeriad mawr yn 1946, a dwi moyn gwneud rhywbeth amdano fe. 3) Dwi’n teimlo fel Cymro. Dwi wastad wedi teimlo fel Cymro. Pryd o’n i’n 6 wnes i ddweud “I’m Welsh.” ond roeddwn i’n hanner Saes. Dwi’n byw yn Lloegr. Dwi’n siarad Saesneg. Dwi’n swnio fel Saes. O’n i’n “fed up” o bobl yn dweud pethau fel “you’re not Welsh, your English.” Wnes i feddwl bydd dysgu’r iaith yn helpu fi ddod o hyd fy hunaniaeth fel Cymro. Dwi moyn gweithio yn y Gymraeg yn y pen draw.” Wyt ti’n credu bod y byd ‘cyber’ yn galanogol i ddysgwyr? Be am ffrwd Cymuned Swyddle? “Mae social media yn bwysig iawn ar fy nhaith o ddysgu. Mae’n bosib i fi cael sgwrs yn Gymraeg bob dydd. Mae’n help mawr gyda fy hyder, ac mae’n ffordd hawdd o gael ateb i gwestiynau. Mae Swyddle yn defnyddiol iawn achos mae nhw’n AD bob tweet, felly lot o bobl yn darllen fy Nghymraeg!” Pa bryderon/obeithion sydd gyda thi am dy ddyfodol fel siaradwr a dyfodol yr iaith? “Fy ngobaith i yw y bydd pobl yn deall mae pobl ifanc yw dyfodol yr iaith, yn enwedig y Cymry ail iaith. Mewn ysgolion Saseneg iaith cyntaf, mae angen i’r wers Gymraeg fod yn uchafbwynt yr wythnos. Fel oedolyn sy’n dysgu, ‘da ni’n cael ei’n hannog i beidio poeni gormod am dreigliadau ac yn y blaen. Dwi’n poeni fod disgyblion ffrwd Saesneg yn dysgu gormod o ramadeg yn hytrach na siarad am bynciau sydd o ddiddordeb iddynt.”