Friday 31 January 2014

Pencampwriaeth 6 Gwlad - Pencampwriaeth 1 Iaith!

Felly mae Pencampwriaeth 6 Gwlad yn dechrau fory, a bydda i'n gwylio ar S4C i'r ail tymor. (Wel, apart o gem erbyn Ffrainc pan bydda i'n eistedd yn Stadiwm y Mileniwm.)

Sai'n mynd siarad am rygbi. Mae pawb cael barn am rygbi yng Nghymru ac mae'n amhosib dweud unrhywbeth diddorol! Mae'n y ffaith fy mod i'n gwrando i chwaraeon yng Nghymraeg yw'r pwynt bwysig i fi.

Wnes i drio dysgu yr iaith pan o'n i'n ar prifysgol, ond wnes i ffaelu. Dw i'n gwybod pam nawr. Lot o gwrs iaith ( ym mhob iaith) dechrau gyda sut i ddweud helo. Deall hyn ac symud ymlaen i siarad am tywydd neu gofyn directions... Wel, sori, ond mae hyn yn stop pobl dysgu iaith newydd. Yn enwedig ieithoedd fel Cymraeg neu Gaeleg.. Pam? Wel, os mae eisiau i fi gwybod ble yw mae gorsaf, probably mae'n bwysig i fi. Felly bydda i'n fumble yng Nghymraeg a miss trên? Na, bydda i'n gofyn yn Saesneg. Mae'n hawdd i fi.

Dw i'n moyn dysgu Cymraeg felly dw i'n gallu siarad am stwff dw i'n siarad amdano bob dydd yn Saesneg. Fy machgen, Rygbi, Pêl-droed, cymryd y piss allan o fy ngwraig i, cerddoriaeth a shit banter. Sai'n moyn mynd i Gymru a gofyn i bobl cwestiwn fel "Esgusodwch fi, ble mae Swyddfa Post." Dw i'n moyn eistedd yn dafarn a dweud, "Wel, Owen Farrell, mae e'n tipyn o coc."

Dw i'n siarad Cymraeg shit.. Dw i'n gwybod hyn. Ond, mae'n gwell i siarad shit am rygbi neu pêl-droed achos bydda i'n cadw siarad Cymraeg.. Ac, un diwrnod, pan dw i'n 65, falle bydda i'n siarad Cymraeg yn dda.. Dw i'n gwybod hyn i siwr... Taswn i'n dysgu sut i gofyn cwestiwn am directions faswn i ddim yn siarad Cymraeg i amser hir.

Mae peth diddorol i fi nawr - mae canlyniad yn dal yn bwysig i fi, ond deall rhywbeth Huw L-J neu Gwyn Jones neu Gareth Edwards wedi dweud yn mwy bwysig. Ac, ers dwi wedi dechrau meddwl fel hyn, mae tîm genedlaethol ennill bob gêm! Ac, os Cymru colli, falle bydda i'n dysgu lot o geiriau diddorol ar Twitter!

Sunday 26 January 2014

Siarad Rwtsh Am Treigladau

Dw i'n dysgu am treigladau ar hyn o bryd.. Mae hyn y peth dysgwyr becso mwyaf amdano... Cyn dechrau dysgu dw i'n gallu cofio sefyll ar platfform gorsaf ym Mhontypridd a disgwyl ar sign. Reit yn blaen o fi " yng Nghaerdydd".  Fel lot o bobl, wnes i wybod enw o drefi a dinasoedd, felly wnes i wybod bod Cardiff - Caerdydd.. O'n i'n siarad gyda ffrind pan o'n ni'n aros i y trên.. ( Valley Lines, felly o'n ni'n aros amser hir obviously).. "I'd love to speak Welsh," wnes i ddweud, "but how the hell would I remember when Cardiff should start with a C an N or a G."

Dw i'n meddwl mae rhai o bobl colli enthusiasm i'r iaith achos byddan nhw'n eistedd mewn class a dysgu mutation tables. Ar fy nghwrs, Say Something in Welsh, fy athrawon dweud "Paid becso am treigladau,dweud beth 'ych chi'n teimlo yn gywir. Bydd pawb yn deall." 

Mae'n hawdd dweud. Dw i'n gallu cofio meddwl "ie reit, wrth gwrs, mae'n hawdd i chi dweud ond dw i'n y twat pwy sy'n gorfod ei neud e", ond mae hyn y advice gorau i bob dysgwyr. Dw i'n dweud beth swnio gywir i fi, ac usually, dw i'n gywir! Dwi wedi dysgu bod treigladau dim byd i fecso amdano. Bob tro dw i'n gwneud camgymeriad, dw i'n siaradwr gwell.

Wel, dyma beth dwi wedi ddysgu am treigladau. Gobeithio mae hyn gallu helpu rhywun rhywle.

1)Nid oes neb yn gofalu

2) Mae treigladau ddim yn anodd, achos mae nhw'n swnio yn gywir.

Beth yw'r pwynt becso.

Becso am trio dweud "Dy de di" Mae hyn yn blydi amhosibl .

Reit, dw i'n mynd gwneud diod.. Sut ti'n hoffi de duh dddd de du de dada da da, dy ffwcin duh de day de da...  

Thursday 23 January 2014

Teimlo fel Bananaman

Mae na rywbeth gwych i fi am dysgu Cymraeg. Wel, na, chwarae teg ,mae na lot o pethau gwych am dysgu Cymraeg (neu unrhyw iaith rili). Bydda i'n trio (gyda fy ngeiriau limited iawn) sgwennu ar fy mlog i am mae rhai o'r stwff dwi wedi mwynhau ers dechrau.

Bydd unrhyw un pwy sy'n wedi darllen fy mlog i wybod dwi'n twat. Ond, dw i'n twat wahanol yn Gymraeg.

Mae 'Saesneg Dave' yn shy iawn, ac, tu allan o gwaith,  fydda'i ddim yn siarad gyda rhywun sa i'n gwybod. Byth. Ffaith. Y ysgol do'n i byth yn cael fy law i fyny. Wel, do'n i byth yn siarad gyda athrawon. Roedd yr un peth ar prifysgol, wnes i siarad i roughly 20 pobl... (ond, falle oedd hynny'n achos wnes i fynd i brifysgol ym Mhontypridd!?!) Fydda'i ddim yn ffonio pobl. Sai'n moyn pobl gwylio i fi, neu glywed fi, neu siarad i fi.. Dw i'n lwcus iawn bod fy ngwraig i ddechrau siarad i fi ar ein nos cyntaf, otherwise bydde i'n dal yn bod sefyll mewn y dafarn nawr! Dim problemau complex gyda fi, dw i'n jyst twat mawr.

Ond rhywbeth weird iawn yn digwydd i fi pan dwi'n trio i siarad yn Gymraeg. Bydda i'n siarad i bawb. Dw i'n hapus siarad. Dw i'n moyn siarad. Dw i'n mwynhau siarad. Bydda i'n gyrru 1 neu 2 awr i siarad gyda strangers. Dw i'n dechrau sgwrs!

 Mae'n fel dw i'n Eric o Bananaman, achos pan Dave siarad Cymraeg "an amazing transformation occurs."

Monday 20 January 2014

Breakthrough Moment.

Mae rhywbeth bod newydd whacked fi reit ar fy wyneb i heno. Dw i'n moyn i ddweud rhywbeth i bob dysgwyr Cymraeg, heb confidence i siarad neu tweet yn Gymraeg.

Fel dysgwyr, o'n ni'n wastad becso am sillafu a gramadeg. Mae'n natural iawn, d'on ni ddim yn moyn bod disrespectful i'r iaith, felly o'n ni'n wastad defnyddio Google, neu geiriadur..

Pan 'yn ni'n meddwl o wneud hyn, gwneud rhywbeth cyn dechrau. Plîs.

Disgwyl ar eich tudalen Facebook.
Achos, os eich tudalen yn fel fy facebook, byddwch chi'n weld hyn.
Does neb yn Lloegr gallu sgwennu Saesneg yn gywir, ond, mae pawb dal yn deall..

Roedd hyn breakthrough moment i fi!


Sunday 19 January 2014

Avoiding dysgwyr heb brifo ein teimladau ni. (Dim yn siwr am hyn - felly - Avoiding learners without hurting our feelings!)

Dysgwyr, 'yn ni'n broblem. Dyna chi, trio i neud dy waith di neu yfed dy beint i, pan rhywun fel fi dod mewn, clywed Cymraeg, butt in a chymryd 10 munud i ofyn rhywbeth dwp. Bydd hyn yn eich rhoi chi situation anodd. Siarad neu dim siarad. Dw i'n deall weithiau eich bod chi'n ddim yn moyn siarad... Dw i'n ignore strangers yn Saesneg. Os rhywun dod siarad gyda fi ar gorsaf, neu safle bws, dw i'n meddwl "Pwy yw mae twat hyn?" Ond, mae'n galed iawn i siaradwr Cymraeg i ignore dysgwr, achos bydd pobl yn wastad dweud bod dysgwr yn bwysig iawn i'r iaith.

Wel, dw i'n yma i helpu chi gyd... Dyma y 4 pethau i wylio am pan 'ych chi'n eistedd yn dawel joio dy goffi di, felly gallwch chi'n gwneud dy excuses a gadael cyn ni'n dechrau siarad i chi!

1) Bydda i'n wastad aros nol i 10 eiliad ymarfer yn fy mhen i beth dw i'n moyn dweud.

2) Weithiau dw i'n gallu siarad fel dw i'n gwybod beth dw i'n gwneud, ond, bydda i'n disgwyl lan. Dwi ddim yn gwybod pam, achos do'n i byth yn gweld geiriau ar y blydi ceiling.

3) Bydda i'n chwifio fy mreichiau fel windmill. Achos, chi'n wybod, os chi ddim yn cofio rhywbeth mae pawb yn gwybod bod chwifio eich breichiau chi gwneud yr ateb dod.

4) Gwrando i fy lais i. Sai'n stutter yn Saesneg.

Felly, dyna ni - Weithiau does dim amser gyda chi, neu ddim yn teimlo fel siarad? Darllen y body language a symud bant yn glou!

Thursday 16 January 2014

Pethau dwp dwi wedi dweud (2)

Wel, dw i'n gwybod digon Cymraeg i gael sgwrs gyda rhywun, os so nhw ddim yn care os dw i'n twlid random Saesneg mewn. Dw i'n gwneud gwers 30 munud, bron bob nos. Dw i'n hapus iawn gyda fy nhysgu, ond, mae geiriau yn rhywbeth fel drug. Pan dwi wedi ddysgu rhywbeth dw i'n moyn mwy.

Dw i'n hoffi drio i work things out*  i fy hunan. Weithiau mae hyn yn gret. Wnes i ddysgu 'camgymeriad' o gwrando i bel-droed. Dw i'n hoffi clywed geiriau a trio gwneud plurals. Roedd teimlo yn wych pan wnes i guessed 'anrhegion' nage 'anrhegiau' achos it just sounded right! Cael pethau fel hyn yn gywir gwneud fi teimlo fel dw i'n dechrau deall yr iaith, nid unig i ddysgu fe.

Ond, weithiau, trio i wneud stwff heb Say Something in Welsh yn helpu fi yn peryglus iawn. Heb mae dwylo guiding o Iestyn a Cat dw i'n gallu cymryd fy hunan mewn tipyn mawr o trwbl.

Fel hyn i example.

Ar ol dysgu i 9 mis, o'n i'n desperate i siarad gyda Chymry. Felly, ar trip i Gymru, o'n i'n trio i dweud rhywbeth yn Gymraeg i bawb.. Ar ol lot o Bore Da a Diolch yn fawr, o'n i'n moyn cael mwy adventurous. Gan amser hyn dwi wedi dysgu "peth" a "rhywbeth" ar cwrs, a " "Lle" a "Rhywle" o teledu...  Reit meddwl fi, os Rhywbeth = Something, a Rhywle = somewhere, wel mae hynny'n gorfod gwneud Rhyw - Some.

Wel, os chi'n mynd i drio siarad iaith newydd i fenyw, dw i'n gallu meddwl o lot o peth gwell i ddweud na,

"Rhyw, plis"

At least wnes i ddweud plis.


* (Gweithio pethau allan? - dyw hyn ddim yn swnio gywir i fi)

Wednesday 15 January 2014

Rant 1!

Cyn Nadolig o'n ni'n yng Nghil-y-coed i weld ffrindiau o fy ngwraig i . Wnaeth y dyn (Rhys) yn gofyn i fi "How's your Welsh coming on?" Wnes i ymateb "dal yn cachu, ond gwell na cyn wnes i ddechrau." Oedd e'n dweud "Sorry, I don't speak any Welsh". Digon teg, dim problem, felly wnaethon ni'n cael sgwrs da yn Saesneg.

Cyn amser hir, o'n i'n moyn gwybod pam dyw e ddim yn deall dim byd. Mae fe dod o Gymru, oedd e'n mynd i ysgol yng Nghymru ac wedi wastad byw yng Nghymru..

"Wnes ti neud Cymraeg yn ysgol?" dweud fi.
"Do, wnes i wneud e i pump mlynedd, ond, sa i'n deall dim byd nawr" wnaeth e ymateb.

Mae fe'n meddwl lot o bobl fel hyn yng Nghymru, pobl oedd sydd neud Cymraeg yn ysgol, ond dim yn cofio dim byd ar ôl gadael.  Pam yw hyn?

Wnaeth e meddwl mae ateb yn simple. " Wel oedd gwers yn diflas iawn, ac dyw athro ddim yn deall beth mae'n fel i dysgu'r iaith. Oedd e'n siaradwr cyntaf iaith ac wnaeth e ddim yn gwybod pam wnaethon ni'n struggle gyda rhywbeth bod iddo fe hawdd."

Mae'n pwynt diddorol iawn. Dwi wedi cofio fy struggle gyda Ffraneg yn ysgol. Mae GCSE gyda fi, ond pan dw i'n mynd i Frainc nawr dw i'n gallu dweud about un brawddeg cyn gorfod gofyn "Parlez-vous Anglais?" Mae'n yr un peth. Mae certificate yn dweud dwi'n gallu siarad Ffraneg, ond, sai'n i neud e. Wnaeth fy athrawes yn dysgu fi yn dda? Wel ie, achos wnes i passed fy arholiad i, ond wnaeth hi dysgu fi i siarad Ffraneg yn reality? Na. Rhys a fi - Iaith wahanol, ond experiences debyg iawn.

Felly beth yw'r ateb.

Mwy dysgwyr fel athro Cymraeg? Falle, dw i'n qualified athro a bydda i'n hapus gweithio mynd o gwmpas ysgolion dysgu Cymraeg, ond, bydda i'n gallu dysgu i'r required standard i blant? Falle na. Dw i'n gallu deall bob broblem i ddysgwyr (credu fi, popeth chi'n gallu neud wrong, dwi wedi neud wrong), ond dw i'n gallu deall yr iaith fel siaradwyr iaith cyntaf. Na, yn bendant! (Ond, ar ôl dweud hyn,  os rhywun yn Sir Fynwy moyn rhoi waith i fi, bydda i'n hapus gwrando!!)

Mae ateb yn mor hawdd.. Os chi'n moyn pobl ifanc cofio iaith ar ôl gadael ysgol, mae eisiau i gwers Cymraeg bod gwers gorau o'r wythnos. Dysgu unrhyw iaith gallu fod lot o hwyl. Dylen ni dysgu pobl ifanc i siarad am pethau mae nhw'n hoffi. Anghofio gramadeg, anghofio treigladau, bydd hyn yn dod  yn hawdd nes ymlaen. Gramadeg yn hawdd os ti'n gallu ymarfer siarad am pethau diddorol.

Os oedd fy gwers Ffraneg am pêl-droed, rygbi a cherddoriaeth, bydde gallu cofio lot mwy nawr. Dw i'n gwneud hyn nawr, fel oedolion. Gwylio a gwrando i chwareon yn Gymraeg wedi yn helpu fi cofio beth dw i'n dweud yn gwers. Bydd pobl arall yn hoffi pethe arall, ond pam lai gwers Cymraeg am coginio, teledu, ffilmiau etc/ Dw i'n siwr bydd hyn yn gweithio yn ysgolion.  Mae'n gwell na gofyn directions, neu siarad am tywydd yn bendant! Os rhywun gallu express eu hunain yn iaith newydd, mae hyn yn mwy bwysig na TGAU grade.

Beth 'yn ni'n moyn glywed? Pobl fel fy ffrind Rhys - gyda certificate o GCSE, neu pobl pwy sy'n gallu siarad yn reality?

Monday 13 January 2014

Pethau dwp dwi wedi dweud (1)

Mae dim pwynt dechrau dysgu iaith heb mae'r gallu gyda chi chwerthin am camgymeriadau.. Yr unig broblem - amser mwyaf do'n i ddim yn wybod wnes i wneud camgymeriad nes amser hir ar ôl.
Wel, dwi'n meddwl dylen i wneud permanent record o pethau dwp bod dod allan o fy ngheg..

Dw i'n meddwl mae'n galed i bobl pwy sy'n byth yn dysgu unrhyw iaith i ddeall y panic mawr bod dod mewn fy brain i pan dwi wedi ddechrau sgwrs gyda rhywun. Fy brain dim yn gallu meddwl yn digon glou. Dw i'n meddwl yn Saesneg, felly bob tro rhywun siarad i fi dw i'n gwneud hyn. Gwrando i Gymraeg > trio i translate i Saesneg > meddwl o ateb yn Saesneg > translate nol i Gymraeg > Agor geg a gobaith mae swn gywir dod allan! Bob 5 eiliad... Weithiau fy brain mynd blank. Pan mae hyn yn digwydd Mae'n 3 opsiynau wahanol agor i fi.
1) Mynd nol i Saesneg
2) Aros yn dawel
3) Agor fy ngheg i a gobaith i'r gorau

Dim pwynt yn opsiwn 1. Dw i'n gwybod dw i'n gallu siarad Saesneg. Dim pwynt gyda opsiwn 2 achos dwi ddim yn hoffi dawel awkward. Opsiwn 3 yw'r ateb, bob tro. Ond, gan dewis mae ffordd hyn, dw i'n gallu swnio fel twll dîn ceffyl. (Horse's arse? Mae'n phrase poblogaidd iawn yn Gorllewin Lloegr)


Felly, dyna ni, dwi wedi dweud hyn mewn siop.

" Faint o Ariannin yw hyn?"

Faint o blydi Ariannin.. Dw i'n twat yn llwyr! Falle dylen i ddechrau defnyddio gwlad De Americanaidd yn bob sgwrs. Dw i'n mynd i'r archfarchnad fory. "How much Argentina is that pal?"

Helo

Dave ydw i. Dw i'n dysgwr Cymraeg o Gaerloyw. Wnes i feddwl bydde i'n sgwennu am fy nhaith i ddysgu.

Disgwyl cangymeriadau, gramadeg rwtsh, treigladau random a straeon diflas iawn...