Cyn Nadolig o'n ni'n yng Nghil-y-coed i weld ffrindiau o fy ngwraig i . Wnaeth y dyn (Rhys) yn gofyn i fi "How's your Welsh coming on?" Wnes i ymateb "dal yn cachu, ond gwell na cyn wnes i ddechrau." Oedd e'n dweud "Sorry, I don't speak any Welsh". Digon teg, dim problem, felly wnaethon ni'n cael sgwrs da yn Saesneg.
Cyn amser hir, o'n i'n moyn gwybod pam dyw e ddim yn deall dim byd. Mae fe dod o Gymru, oedd e'n mynd i ysgol yng Nghymru ac wedi wastad byw yng Nghymru..
"Wnes ti neud Cymraeg yn ysgol?" dweud fi.
"Do, wnes i wneud e i pump mlynedd, ond, sa i'n deall dim byd nawr" wnaeth e ymateb.
Mae fe'n meddwl lot o bobl fel hyn yng Nghymru, pobl oedd sydd neud Cymraeg yn ysgol, ond dim yn cofio dim byd ar ôl gadael. Pam yw hyn?
Wnaeth e meddwl mae ateb yn simple. " Wel oedd gwers yn diflas iawn, ac dyw athro ddim yn deall beth mae'n fel i dysgu'r iaith. Oedd e'n siaradwr cyntaf iaith ac wnaeth e ddim yn gwybod pam wnaethon ni'n struggle gyda rhywbeth bod iddo fe hawdd."
Mae'n pwynt diddorol iawn. Dwi wedi cofio fy struggle gyda Ffraneg yn ysgol. Mae GCSE gyda fi, ond pan dw i'n mynd i Frainc nawr dw i'n gallu dweud about un brawddeg cyn gorfod gofyn "Parlez-vous Anglais?" Mae'n yr un peth. Mae certificate yn dweud dwi'n gallu siarad Ffraneg, ond, sai'n i neud e. Wnaeth fy athrawes yn dysgu fi yn dda? Wel ie, achos wnes i passed fy arholiad i, ond wnaeth hi dysgu fi i siarad Ffraneg yn reality? Na. Rhys a fi - Iaith wahanol, ond experiences debyg iawn.
Felly beth yw'r ateb.
Mwy dysgwyr fel athro Cymraeg? Falle, dw i'n qualified athro a bydda i'n hapus gweithio mynd o gwmpas ysgolion dysgu Cymraeg, ond, bydda i'n gallu dysgu i'r required standard i blant? Falle na. Dw i'n gallu deall bob broblem i ddysgwyr (credu fi, popeth chi'n gallu neud wrong, dwi wedi neud wrong), ond dw i'n gallu deall yr iaith fel siaradwyr iaith cyntaf. Na, yn bendant! (Ond, ar ôl dweud hyn, os rhywun yn Sir Fynwy moyn rhoi waith i fi, bydda i'n hapus gwrando!!)
Mae ateb yn mor hawdd.. Os chi'n moyn pobl ifanc cofio iaith ar ôl gadael ysgol, mae eisiau i gwers Cymraeg bod gwers gorau o'r wythnos. Dysgu unrhyw iaith gallu fod lot o hwyl. Dylen ni dysgu pobl ifanc i siarad am pethau mae nhw'n hoffi. Anghofio gramadeg, anghofio treigladau, bydd hyn yn dod yn hawdd nes ymlaen. Gramadeg yn hawdd os ti'n gallu ymarfer siarad am pethau diddorol.
Os oedd fy gwers Ffraneg am pêl-droed, rygbi a cherddoriaeth, bydde gallu cofio lot mwy nawr. Dw i'n gwneud hyn nawr, fel oedolion. Gwylio a gwrando i chwareon yn Gymraeg wedi yn helpu fi cofio beth dw i'n dweud yn gwers. Bydd pobl arall yn hoffi pethe arall, ond pam lai gwers Cymraeg am coginio, teledu, ffilmiau etc/ Dw i'n siwr bydd hyn yn gweithio yn ysgolion. Mae'n gwell na gofyn directions, neu siarad am tywydd yn bendant! Os rhywun gallu express eu hunain yn iaith newydd, mae hyn yn mwy bwysig na TGAU grade.
Beth 'yn ni'n moyn glywed? Pobl fel fy ffrind Rhys - gyda certificate o GCSE, neu pobl pwy sy'n gallu siarad yn reality?
No comments:
Post a Comment